De Nederlandse Spoorwegen moeten bijna 41 miljoen euro boete betalen vanwege machtsmisbruik. Die boete is opgelegd door de ACM vanwege overtredingen bij het regionaal openbaar vervoer in Limburg. NS is het niet eens met de boete en heeft bezwaar aangetekend.

De ACM verwijt dat NS dochter Abellio een verlieslatend bod deed om de concurrentie te dwarsbomen. Chris Fonteijn, voorzitter van de ACM: “De spoormarkt kan alleen goed functioneren als alle spelers zich aan de spelregels houden. Regionale aanbestedingen van openbaar vervoer zorgden de afgelopen 20 jaar voor meer reizigers en goede dienstverlening.”

Niet evenaren

De ACM ziet het verliesgevend bod als een overtreding. “De kosten die de NS zou maken waren hoger dan de opbrengsten die zij met het regionaal vervoer in Limburg naar verwachting zou behalen. Daardoor kregen de andere inschrijvers op de aanbesteding geen eerlijke kans: zij konden het bod van NS niet evenaren of overtreffen zonder zelf verlies te lijden, ook al zouden zij net zo efficiënt zijn als de NS” schrijft de ACM.

Vertrouwelijke informatie

Maar de ACM heeft meer overtredingen vastgesteld. Zo misbruikte NS vertrouwelijke informatie die zij had verkregen van een ex-directeur van Veolia, de partij die het regionale Limburgse spoorvervoer verzorgde op het moment van de aanbesteding. De NS had hem via een schijnconstructie aangetrokken. De NS benadeelde andere spoorvervoerders bovendien door traag en onvolledig te reageren op hun verzoeken om toegang tot bepaalde diensten en voorzieningen op stations. NS is eigenaar van voorzieningen op stations, zoals servicebalies  en wachtruimtes voor medewerkers. De NS moet concurrenten toegang geven tot dergelijke diensten.

Tot slot speelde NS vertrouwelijke informatie over Veolia en Arriva door aan haar eigen dochter Abellio. “De NS hield verder bruikbare informatie over reizigersopbrengsten achter voor haar concurrenten, terwijl haar eigen dochter Abellio er wel gebruik van kon maken” luidt de conclusie van ACM.

Pilot

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu beschouwde de Limburgse aanbesteding als pilot voor eventuele verdere decentralisaties met verschillende vervoerders op één spoor. Daarom wilde de NS koste wat het kost de aanbesteding voor het regionaal openbaar vervoer in Limburg winnen. Het doet daarbij denken aan de Fyra affaire, waar NS ook een verlieslatend bod uitbracht om de concurrentie te dwarsbomen. Daar slaagde de strategie. In Limburg heeft NS zich uiteindelijk vanwege het schandaal terug getrokken. Waardoor het winnende bod niet naar Abellio, maar naar Arriva ging.

Bezwaar

De Nederlandse Spoorwegen heeft aangegeven bezwaar te maken tegen de boeten van de ACM.  De NS vindt dat het spoorbedrijf een scherp bod heeft ingediend, maar vindt dat er geen sprake is van een verlieslatend bod. “ACM stelt, op grond van een normenkader dat zij zelf heeft bepaald, dat de bieding van NS niet aan de interne rendementseis zou voldoen. De benadering van ACM is nieuw en heeft verstrekkende gevolgen voor de spoorsector en toekomstige aanbestedingen en investeringen door NS” zegt NS in reactie op de miljoenenboete.

Volgens NS was het bod helemaal niet verlieslatend, en voldeed het ook aan de interne rendementseis. Minister Jeroen Dijsselbloem (PvdA) van Financiën steunt NS “Ik steun het besluit van NS om bezwaar aan te tekenen. Ik vind het belangrijk dat het ACM-besluit wordt getoetst en dat we daarmee onder meer duidelijkheid krijgen over de definitie van een verlieslatend bod” schrijft de minister. Dijsselbloem is als minister van Financiën aandeelhouder van NS.

Arriva die uiteindelijk de aansteding voor het OV in Limburg heeft gewonnen, nadat Abellio afviel vanwege onregelmatigheiden in de aanbesteding. (Foto: Alfenaar)

Bron: Treinreiziger