Zweedse meetwagon onderzocht Nederlandse bodem

Rond het spoor zijn soms trillingen voelbaar. Of het nou van passerende treinen zijn, of van werkzaamheden aan het spoor, of zelfs vanuit de bodem. Deze trillingen kunnen invloed hebben op mensen, maar ook op gebouwen langs het spoor. Daarom heeft ProRail met een speciale meetwagon uit Zweden onderzoek uitgevoerd.

TU Delft, TNO en Deltares voeren het onderzoek in opdracht van ProRail uit. Een belangrijk onderdeel van het onderzoek zijn de metingen. Deze hebben recentelijk plaatsgevonden met een speciale meettrein die uit Zweden afkomstig is en daar ook ontwikkeld is. Deze ‘Rolling Stiffness Measurement Vehicle’ onderzocht de belastbaarheid van de bodem van het Nederlandse spoor op verschillende ondergronden op diverse trajecten.

De meettrein

Een innovatieve Zweedse meetwagon met allerlei moderne techniek is ingezet op het Nederlandse spoornetwerk om de bodem onder het spoor te onderzoeken. Enige tijd geleden reed de wagon geregeld over over het Nederlandse spoor om de trillingen te onderzoeken. Er werd hierbij samen gereden met het nostalgische CTO-meetrijtuig van de TU Delft en TNO; een voormalig postrijtuig van de NS dat in de jaren tachtig is verbouwd tot een meetrijtuig voor inspecties aan het spoor en de bovenbouw. Deze werd van 2000 tot 2008 gebruikt door Eurailscout. Nadat zij de voornemens hadden om dit rijtuig te slopen heeft de CTO hem in 2013 overgenomen. Sindsdien is er een hoop aan de technische systemen in de trein veranderd, zodat de mogelijkheid om metingen uit te voeren weer van deze moderne tijd zijn.

Metingen

De metingen begonnen in het westen van het land, waarna de 'vreemde eend in de bijt' vervolgens ook de trajecten op de Hanzelijn en Zwolle-Deventer mocht controleren. Deze ritten hebben voor het gemak 's nachts plaatsgevonden zodat er geen hinder zou worden ondervonden van anderen treinen op het traject.

Zo is er tijdens de ritten gekeken naar de spoorconstructies, de eigenschappen ervan en de ondergrond waar deze op liggen. Hiermee wil ProRail 'Big-Data' modellen gaan maken die bepalen hoe de grond kan reageren op bepaalde snelheden of de aslast van bepaalde treinen. Meer over Big Data kan je verderop in dit artikel lezen.

De Zweedse meettrein is inmiddels terug in Zweden. Hier vandaan worden de verzamelde rapportages uitgelezen en naar Nederland gestuurd. De TU Delft gaat de komende drie jaar aan de slag met de verzamelde data. Deze zal ook door ProRail in de Big Data omgeving worden gebruikt.

Het goed begrijpen van spoortrillingen staat zelfs internationaal nog in de kinderschoenen. Succes is niet gegarandeerd, maar de potentiële winst is groot. Arjen Zoeteman: “Er is kans op een win-win op deze onderwerpen, zowel voor ProRails asset management als voor onze omwonenden. Hiervoor moeten we ontbrekende kennis opdoen, zodat we beter bij de bron - voertuig en spoor - kunnen gaan beheersen en per locatie effectieve maatregelen kunnen nemen."

Vier jaar onderzoek

De metingen zijn onderdeel van een vier jaar durend onderzoek waarin beide drie genoemde partijen een belangrijke bijdragen leveren. De resultaten die gemeten zijn voren uiteindelijk een onderdeel van de 'big data' die ProRail verzamelt om voorspellingen te maken over de infrastructuur van het spoor.

Binnen het Datalab van ProRail worden nieuwe technieken gebruikt om voorspellende modellen te ontwikkelen. Bijvoorbeeld voor wisselstoringen, verstoringen door mensen en dieren langs het spoor, maar ook analyses over verzakkingen van de grond worden gemeten en bewaard. Hiermee wil ProRail uiteindelijk haar dienstverlening nog verder verfijnen zodat ze in de toekomst zelf aan de hand van de modellen bijvoorbeeld tijdig werkzaamheden kunnen uitvoeren. Zo kan aan de hand van bepaalde factoren bijvoorbeeld op tijd een mogelijke slijtage aan de rails worden voorspeld..

Foto's: ProRail