Bij NS Treinmodernisering in Haarlem wordt een start gemaakt met de implementatie van het nieuwe ETCS-signaleringssysteem in alle 176 VIRM-dubbeldekkers. Met leverancier Siemens Mobility is een contract ondertekend voor ontwikkeling, levering en onderhoud van het systeem.

Met de implementatie van ETCS (European Train Control System) in de grootste treinserie zet NS een grote stap in digitalisering van bestaande treinen. Met ETCS kan de de machinist straks op een scherm in zijn cabine zien wat er op het spoor voor hem gebeurt. De gehele techniek wordt ERTMS genoemd, wat een specificatie is van de gehele werking van het systeem vanaf de baan tot in de trein.

ERTMS in Nederland

Momenteel zijn deze dubbeldekkers nog enkel beveiligd met het ATB-systeem (Automatische Trein Beïnvloeding), wat al jaren niet meer actief ontwikkeld wordt, zijn beperkingen en limieten kent en kostbaar in onderhoud is. Daarom heeft het kabinet in 2019 opdracht gegeven ERTMS in te voeren in Nederland. Programmamanager Marco Sala legt uit wat dit betekent voor de spoorvervoerder: "Samengevat werken we aan de ombouw van treinen, opleiding van personeel en aanpassing van ICT-systemen en processen."

Digitalisering van treinen

Eerst volgen de VIRM-dubbeldekkers. Hierin zal er voor de machinst een hoop veranderen. "Omdat ERTMS een digitaal systeem is, krijgt elke trein computerapparatuur en digitale communicatieapparatuur zoals GSMR en een beeldscherm voor de machinist." vervolgt Sala. Na deze dubbeldeks-serie is het de beurt voor de Sprinter-series SLT en de FLIRT. Bij SLT is er overigens in 2014 al een proef geweest die na een jaar werd beëindigd. Nieuwere treinen zoals SNG en ICNG en de huidige Traxx-locomotieven hebben wel ETCS aan boord en krijgen als het noodzakelijk is een upgrade naar de nieuwste versie. De oudere treinen uit de serie ICM en DDZ blijven vanwege hun ouderdom buiten schot.

De VIRM-4 serie zal in ieder geval na of tijdens de aankomende modernisering vanaf 2023 worden voorzien van het nieuwe systeem.

Opleiding ETCS

Ook de machinisten kunnen binnenkort hun eerste kennis opdoen met ETCS en de werking van ERTMS. NS zal met een treinsimulator langs de standplaatsen gaan om machinisten alvast kennis te laten maken met het nieuwe systeem. In het vierde kwartaal van 2023 start de opleiding voor machinisten die nog niet opgeleid zijn. Machinisten die op de HSL rijden hebben wel kennis van ERTMS omdat de hele HSL vanaf begin af aan daarvan voorzien is. Uiteindelijk wil de NS ritten onder ETCS specifiek inplannen op het personeelsrooster zodat machinisten ervaring met systeem blijven opdoen.