De afgelopen week hebben de Provincie Groningen, Prorail en treinbouwer Stadler testen uitgevoerd met een reizigerstrein van Arriva van Groningen naar Zuidhorn. Tijdens de testritten zijn er precisiestops uitgevoerd op Groningen, Hoogkerk en Zuidhorn. Volgens ProRail zijn de tests goed verlopen en is er een hoop data verrijkt.

De verwachting is dat ATO ('Automatic Train Operation') de punctualiteit verbetert van de treindiensten. Zo is gebleken dat het rijden zonder ATO maar 95% van de treinen op Groningen aankomt binnen 140 seconden ten opzichte van de dienstregeling. Met ATO kan dit worden verbeterd tot 55 seconden. Dat betekent dat er meer capaciteit ontstaat om meer treinen te kunnen laten rijden of dat er meer ruimte ontstaat voor bijvoorbeeld een brugopening, zonder dat dit veel effect heeft op het treinverkeer.

"De eerste testresultaten zijn hoopvol. Uit de proef is gebleken dat ATO geschikt is voor reizigerstreinen op het Nederlandse spoor", aldus CEO Pier Eringa.

Met de proef willen de samenwerkende partijen onderzoeken of deze innovatieve techniek geschikt is om in de nabije toekomst de capaciteit op het spoorwegnetwerk voor zowel personen als goederen te vergroten. Ook wordt er gekeken of er knelpunten zijn op te lossen zonder dat er dure investering aan het spoor noodzakelijk zijn.

Rijden onder 'ATO'

Afgelopen december vond er ook al een proef plaats met een goederentrein op de Betuweroute. Deze trein reed toen onder ATO via het ERTMS-signaleringssysteem automatisch naar zijn bestemming. Wel bleef er een machinist aanwezig om in te grijpen. Bij de proef van vorige week stak deze technisch anders in elkaar. Op dit spoor wordt er gebruik gemaakt van ATB-NG. Dit veiligheidssysteem bewaakt ook de remcurve van de trein in tegenstelling tot het oude systeem (ATB-EG) en toont de afstand tot aan het eerstvolgende sein. De cruisecontrol is uitgetest met GTW-treinstel 351 die van deze apparatuur voorzien is.

Pier Eringa, topman ProRail: "Om de reizigersgroei op te vangen moet er nodig geïnnoveerd worden. Naast de implementatie van het nieuwe beveiligingssysteem ERTMS is ATO naar verwachting één van die belangrijke innovaties om voor meer capaciteit te zorgen zonder daarvoor kostbaar nieuw spoor neer te leggen."

ATO als cruise control

De proeven met ATO zijn uitgevoerd op automatiseringsniveau ‘Grade of Automation 2:. Dit is een vorm van 'adaptive cruise control' waarbij de machinist wordt ondersteund om de trein preciezer te laten rijden en stoppen. Hiermee is het ook mogelijk om treinen dichter op elkaar en stipter te laten rijden en op elkaar kunnen anticiperen. Tegelijkertijd kan energie bespaard worden, omdat optrekken, snelheid en remmen optimaal ingesteld kunnen worden.

Een door diesel-aangedreven GTW-trein van Arriva. Niet de trein uit het artikel.
Archieffoto: Roel Hemkes