InnoTrans 2024: Stadler's duurzame RS Zero

De Stadler RS Zero, van één naar nul... Het klinkt als een flinke vermindering, maar dat is het niet. Deze innovatieve trein is de opvolger van de RS-1 Regio-Shuttle uit 1996. Het is een compleet nieuw futuristisch ontwerp die duurzaam en emissievrij is, en enkele trekjes van de vroegere trein heeft. Deze RS Zero werd op InnoTrans voor het publiek gepresenteerd en wij geven je een blik op deze bijzondere trein.

Allereerst is het de moeite waarde om te vertellen dat 'Zero' staat voor CO2-emissievrije ritten die gereden zullen worden. De spoorwegbranche heeft steeds meer behoefte aan alternatieve, schonere energiebronnen, en dus heeft Stadler een groener model noodzakelijk gemaakt, naast hun Flirt Akku en Flirt H2O. De nieuwe trein kan voorzien worden van twee aandrijvingsmogelijkheden: Waterstof, batterijaandrijving, of zelfs een combinatie van beiden. De trein zal op de markt komen als enkeldelige of tweedelige variant en is bedoeld voor de secundaire spoorlijnen.

In juni van dit jaar liet de Zwitserse treinbouwer al een kleine glimp zien van hun nieuwste project. Uiteindelijk, vlak voor InnoTrans plaatsvond, werd op eind augustus het prototype van de nieuwe trein onder toeziend oog van veel belangstellenden en de binnen- en buitenlandse pers gepresenteerd. De eerste enkeldelige trein is geheel voorzien in een futuristisch jasje wat door Stadler is ontworpen, en voorzien is van een door Stadler gekozen interieur. Opvallend zijn de trapeziumvormige raamlijsten die overgenomen zijn van de RS1 die passen bij het futuristische design met een moderne LED-vleugel op de voorkant. 

En daar blijft het niet bij, want volgens Ansgar Brockmeyer die bij Stadler de rol bekleedt als Executive Vice President Marketing, zijn alle componenten van de trein volledig opnieuw ontworpen in vergelijking met de RS-1. Tijdens een persmoment op de Duitse beurs benadrukt hij onder meer het verschil tussen beide types die eerst van staal waren gebouwd wat nu aluminium is geworden, en natuurlijk de compleet herziene aandrijving. Alles voor de duurzaamheid!

De kop van de RS Zero ziet er met de led-verlichting futuristisch uit.  (Rechten: Treinenweb)
De kop van de RS Zero ziet er met de led-verlichting futuristisch uit. (Rechten: Treinenweb)

RS-1 Regio-Shuttle

De nieuwe RS Zero is de emissievrije opvolger van de RS-1 die op zijn beurt aanvankelijk door ADtranz ontworpen en gebouwd werd tot aan 2001. Toen Bombardier ADtranz overnam, mocht Bombardier de Regio-Shuttle om kartelrechterlijke redenen niet meer bouwen. De licentie kwam toen in handen van Stadler Rail.

De Regio-Shuttle is een motorrijtuig met 71 tot 94 zitplaatsen, aangedreven door twee dieselmotoren (257 kW voor Deutsche Bahn en 265 kW voor andere maatschappijen). Bij de Deutsche Bahn staat het bekend als Baureihe 650, maar ook andere Duitse spoorwegmaatschappijen, zoals Prignitzer Eisenbahn, gebruiken deze treinen. Momenteel rijden er 500 RS-1 stellen rond in Duitsland en Tsjechië.

Een RS-1 van de Rurtalbahn (Rechten: Jan Oosterhuis)
Een RS-1 van de Rurtalbahn (Rechten: Jan Oosterhuis)

RS Zero als opvolger

De RS Zero is de nieuwe opvolger van de RS-1 Regio-Shuttle en deze is bovendien duurzamer. Met name omdat voldoet aan de zero-emissie normen, en dus voorzien is van batterij- en waterstofaandrijving. De nieuwe trein is straks op de markt verkrijgbaar als enkel motorwagenstel als een tweedelige variant. De trein kan zitplaatsen aanbieden vanaf 70 tot 150 passagiers, en de trein wordt net als de voorgaande GTW en de FLIRT gekenmerkt door zijn gelijkvloerse ruime instap en drempelloze vloer.

Het prototype van de RS Zero dat eind september tijdens InnoTrans in Berlijn werd gepresenteerd, is een enkeldelige motorwagenstel met waterstofaandrijving. Stadler demonstreerde tijdens de vakbeurs de talrijke ontwerpopties met een multifunctionele ruimte die is uitgerust voor het vervoeren van fietsen, kinderwagens en omvangrijke bagage, lounge- en comfortzones, diverse zones voor reizigers, een rolstoelruimte en het rolstoeltoegankelijke toilet.

"Ons doel was om een ​​bijzonder lichtgewicht voertuig te ontwikkelen dat emissievrij rijden op secundaire routes mogelijk maakt", benadrukt Dr. Ansgar Brockmeyer, Executive Vice President Marketing & Sales van de Stadler Group. "Met de RS ZERO bieden we onze klanten een trein die efficiëntie combineert met maximaal comfort en de best mogelijke toegankelijkheid biedt voor alle passagiers." Met dit in gedachten werd het oude ontwerp van de trein uit de Zwitserse archiefkasten gehaald, en gebruikt als ontwerp voor de RS Zero. De schuingevormde raamstijlen zijn hierbij een mooie flash-back naar de oude RS-1.

Bij de interieurinrichting van het prototype werd speciale nadruk gelegd op het gebruik van duurzame materialen. Zo is de vloer voor ongeveer 98 procent gemaakt van hernieuwbare grondstoffen en is deze vrij van synthetisch rubber en weekmakers. De zijwandpanelen zijn gemaakt van gerecyclede materialen, waaronder PET-flessen, en het ingebouwde airconditioningsysteem werkt met een zeer klimaatvriendelijk koelmiddel.

De komende periode staat voor Stadler in het teken van een grote reeks aan testritten. Deze zullen plaats gaan vinden in de Duitse deelstaat Thüringen.

Specificaties

De onderstaande specificaties zijn gebaseerd op het huidige gepresenteerde ontwerp. Deze kan afwijken bij een andere configuratie. De komende periode wordt de trein intensief door Stadler uitgetest, en in de loop van de tijd zal er meer duidelijk moeten worden over de beschikbare capacteiten.

Spoorbreedtte 1,435 mm
Lengte over koppeling 27,4 mm
Hoogte 4,275 mm
Breedtte 2,820 mm
Stoelen 59
Vloerhoogte Lage vloer: 600 mm
Hoge vloer 1,190 mm
Entree breedtte 1,300 mm
Vermogen van motor 2 x 200 kW
Hoogste start acceleratie 0,95 m/s2
Maximum snelheid 120 km/u

Toekomst

In Duitsland is 38 procent van de spoorlijnen niet geëlektrificeerd, en in Europa ligt dat aandeel zelfs op 43 procent. Om de transporttransitie te bevorderen en meer verkeer naar het spoor te verplaatsen, is het belangrijk om verouderde en niet-geëlektrificeerde lijnen opnieuw in gebruik te nemen. Dit vraagt om alternatieve aandrijftechnologieën die lokaal zonder CO2-uitstoot kunnen opereren.

De RS ZERO biedt hiervoor een oplossing met batterij- en waterstofaandrijving, ongeacht of de routes geëlektrificeerd zijn of waterstof- en laadstations nodig hebben. Dankzij het modulaie karakter van de trein, en waar Stadler ook bekend om staat, kan deze trein eenvoudig worden ingezet op diverse spoorwegnetwerken. Het lichtgewicht ontwerp en de lage aslast van minder dan 18 ton maken het bovendien economisch aantrekkelijk voor gebruik op secundaire lijnen met minder verkeer.

"Met het RS Zero-prototype zijn we er erg trots op om na de batterij-elektrische FLIRT Akku het volgende voertuig met alternatieve aandrijftechnologie op de locatie Berlijn te bouwen", legt Jure Mikolčić, CEO van Stadler's Division Germany, uit. "Dankzij onze technologische openheid kunnen we onze klanten altijd het juiste voertuig bieden en een belangrijke bijdrage leveren aan de transporttransitie."

RS Zero in Nederland?

Het is nog of te wachten of deze RS Zero in de toekomst ook in Nederland te vinden zal zijn. Er zijn wel diverse trajecten waar deze trein goed bij zal passen, zoals mogelijk in de Achterhoek als de huidige diesel-GTW's een keer vervangen gaan worden, of misschien wel voor de aanbesteding naar waterstoftreinen in Groningen.

In ieder geval is het zeker dat de belangstelling in andere landen groot zal zijn, en met name in landen waar veel niet-geelektrificeerde spoorlijnen zijn. Hoe dan ook: In de toekomst gaan we vast ongetwijfeld deze trein vaker op het spoor terugzien.

Fotogalerij

De kenmerkende diagonale raamstijlen van het ontwerp van de RS1 geven een bijzondere look aan het voertuig. (Foto: Treinenweb)
Het interieur van het demonstratie-voertuig. Afhankelijk van elke vervoerder kan dit naar wens aangepast worden. (Foto: Treinenweb)
Het demonstratievoertuig was voorzien van diverse verschillende opstellingen. (Foto: Treinenweb)
De stuurtafel van de RS Zero met veel ergonomie en schermen. (Foto: Treinenweb)
Loungebankjes zijn ook mogelijk in het ontwerp van deze trein. (Foto: Milos Djuric / Stadler Rail)
Alle zitplaatsen zijn net als bij alle andere Stadler-treinen vervaardigd aan de zijwand. (Foto: Milos Djuric / Stadler Rail)
Er is ook plek in de trein om fietsen mee te nemen. (Foto: Milos Djuric / Stadler Rail)
Sta-zit bankjes mogen ook niet ontbreken in deze trein. (Foto: Milos Djuric / Stadler Rail)