De rechtbank acht het niet binnen haar bevoegdheid om een beslissing te nemen over de onderhandse gunning van de concessie voor het treinvervoer op het Hoofdrailnet. Als gevolg hiervan zal er geen uitspraak worden gedaan in de bodemprocedure die is aangespannen door de Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (FMN), waaronder de vervoerders Arriva, Transdev, Qbuzz en Keolis bevinden.

Op woensdag vond de zitting plaats in de rechtbank in Den Haag, waar FMN en diverse andere vervoerders de gelegenheid willen krijgen om mee te dingen naar de Hoofrailnet-concesse. Sinds de privatisering van het openbaar vervoer in Nederland in 2005, wordt deze concessie officieel toegekend. Echter, de eerste twee concessieperiodes zijn onderhands en rechtstreeks aan de NS gegund.

Uitspraak geweigerd

De regering heeft ook besloten om de nieuwe concessieperiode van 2025 tot 2035 onderhands te gunnen. Dit heeft ertoe geleid dat concurrerende vervoerders juridische stappen hebben ondernomen. De rechter weigerde echter op woensdag een uitspraak te doen, omdat deze zaak niet onder de bevoegdheid van het civiel recht zou vallen. Volgens de rechter zouden de vervoerders de zaak moeten voorleggen aan een bestuursrechter, namelijk het College van Beroep in deze situatie. Deze rechter kan echter pas een oordeel vellen nadat de concessie is verleend.

De FMN heeft teleurgesteld gereageerd omdat er geen beoordeling is gemaakt volgens de Europese regelgeving. De rechtbank had advies kunnen vragen aan het Europees Hof, maar volgens de rechter zou dit te veel tijd in beslag nemen gezien de beperkte tijd tot de toekenning van de Hoofdrailnetconcessie.

Vervoerders via 'open toegang'

Het is echter niet uitgesloten dat er na 2025 treinen van andere vervoerders op het Hoofdrailnet zullen verschijnen. Volgens de Europese regelgeving hebben vervoerders namelijk de mogelijkheid om spoorcapaciteit aan te vragen op het Hoofdrailnet. Als blijkt dat treinen van derde vervoerders de dienst van de concessiehouder niet benadelen, is het de verantwoordelijkheid van spoorbeheerder ProRail om deze capaciteit toe te wijzen.

Arriva heeft bijvoorbeeld al een dergelijke aanvraag ingediend om vanaf 2025 een dienst tussen Groningen en Zwolle te exploiteren, en Qbuzz heeft al plannen voor een nachttrein vanaf Dordrecht naar Utrecht. Ook internationale vervoerder FlixTrain heeft al een aanvraag ingediend voor een internationale treinverbinding.