Reizigers naar Londen zullen vanaf volgend jaar mogelijk zeven tot elf maanden verstoken blijven van een directe verbinding naar Londen. Vanwege een grootschalige renovatie op station Amsterdam Centraal moet de huidige terminal worden afgebroken, waardoor er op het station geen plek is om de verplichte bagage- en paspoortcontrole uit te voeren.

Staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur & Waterstaat) heeft dit gemeld in een Kamerbrief. Het is de bedoeling dat er in 2025 een nieuwe Eurostar-terminal zal worden gerealiseerd in de Amstelpassage onder het station. Momenteel is dit een vrij te bezoeken passage onder het station, die inmiddels gesloten is. Maar straks zal deze passage worden omgebouwd tot een terminal die veel meer capaciteit zal bieden voor reizigers naar het Verenigd Koninkrijk. Omdat de huidige terminal op termijn gesloopt zal worden, en de nieuwe terminal pas in 2025 geopend wordt, betekent dit dat de Eurostar in die periode niet op Amsterdam Centraal kan stoppen.

'Negatieve gevolgen voor reizigers'

Staatssecretaris Heijnen geeft in de brief aan dat ze de situatie betreurt: "Ik vind het heel erg teleurstellend dat er geen oplossing voor de gehele periode te vinden is. Daarmee kunnen tussen juni 2024 en uiterlijk mei 2025 tijdelijk geen treinen vanuit Amsterdam beveiligd vertrekken naar Londen."

Ze geeft aan dat ze zicht ervan bewust is dat de situatie negatieve gevolgen heeft voor de reizigers en de ambitie om korte afstandsvluchten te vervangen door de trein. "Voor 250 reizigers per trein (4 treinen per dag en in de toekomst 5) zal het niet mogelijk zijn om vanaf Amsterdam Centraal rechtstreeks beveiligd te vertrekken naar het Verenigd Koninkrijk." De komende maanden heeft ze contact met NS en ProRail om de gevolgen en planning van de uitkomst verder uit te werken, om inzicht te krijgen hoe de dienstverlening in de tussentijd het best kan worden vormgegeven. Ook onderzoekt ze of het ministerie een rol kan spelen om de impact zo klein mogelijk te houden. Ze staat in nauw contact met de Eurostar.

Vertrek vanuit Rotterdam geen optie

Eurostar benadrukt ook dat het vanuit milieuoogpunt geen positieve ontwikkeling is dat de snelle verbinding gedurende een lange periode niet beschikbaar zal zijn. Eurostar heeft berekend dat dit betekent dat er dagelijks 21 extra vliegtuigen zouden moeten worden ingezet tussen Schiphol en Londen als vervanging. "Dit is echt jammer", stelt Eurostar.

Het alternatief om Rotterdam Centraal als vertreklocatie te benutten is geen optie omdat daar momenteel slechts maximaal 160 passagiers per trein mogen instappen, stelt de internationaal vervoerder. Dit is aanzienlijk minder dan de 265 passagiers die in Amsterdam kunnen opstappen. Eurostar verklaart dat een vertrek vanuit Rotterdam voor hen economisch niet rendabel is, gezien de beperkte capaciteit van de terminal. Andere mogelijke vertreklocaties, zoals station Schiphol, waren eveneens niet haalbaar vanwege ruimtegebrek. Op dit station stopt de trein overigens ook niet.

Verhuizing naar Amsterdam Zuid

In de toekomst zal de vertreklocatie van de Eurostar uiteindelijk verplaatst worden naar station Amsterdam Zuid, dat speciaal daarvoor aanzienlijk zal worden uitgebreid. Deze verhuizing zal echter pas plaatsvinden vanaf 2036, op zijn vroegst. Dit betekent dat de Eurostar-treinen driemaal van locatie zullen veranderen: eerst naar de vervangende terminal, dan terug naar de oude locatie en uiteindelijk naar Amsterdam Zuid.

De renovatie van station Amsterdam Centraal is noodzakelijk om in de toekomst treinen veel vaker te laten rijden en om ruimte te creëren voor internationale treinen. De perrons worden verbreed, evenals de spoortunnels. Deze werkzaamheden zullen naar verwachting tot 2030 duren.

Rover: 'Reizigers in de kou'

Reizigersvereniging Rover heeft boos gereageerd op de aankomende situatie. "Het is ongehoord als een planbare verbouwing zorgt dat reizigers niet meer duurzaam naar Londen kunnen reizen", stelt directeur Freek Bos. "Hiermee komen reizigers lange tijd in de kou te staan. Een populaire trein moet groeien en bloeien, die ga je niet snoeien." Hij heeft de staatssecretaris gevraagd voor een goede oplossing zodat alle reizigers altijd gebruik kunnen blijven maken van een treinverbinding naar Londen vanaf Nederlanden.  "Eerder noemde de staatssecretaris het vertrek van Eurostar onacceptabel. Dan moet zij dat nu ook waarmaken.", vervolgt Freek Bos.