Reizigers moeten zich deze herfst voorbereiden voor overlast op het spoor, waarschuwen NS-directeur Wouter Koolmees en ProRail-topman John Voppen. Opnieuw zullen veel treinen vertraging oplopen en zijn er veel werkzaamheden op het spoor. Bovendien is er ook nog eens een aanzienlijke prijsstijging van treinkaartjes in zicht.

Hoewel beide partijen afgelopen december al beterschap hadden beloofd, door meer treinen op tijd te laten rijden, blijkt dit tegen te vallen. Naar verwachting zullen NS en ProRail weer op een straf moeten rekenenals ze ook dit jaar minder treinen op tijd laten rijden. De overheid heeft beslist dat 91,5% van de treinen op tijd moet rijden, echter lijken de spoorbedrijven komende tijd hard moeten gaan strijden om dit waar te maken. Mocht het percentage lager liggen, dan moeten ze vrezen voor een tweede boete op rij. In 2023 moest ProRail 2,75 miljoen euro betalen, en NS een half miljoen euro.

Zware tijd voor NS en ProRail

Het slechte nieuws valt Koolmees zwaar. "NS heeft er juist alles aan gedaan om dingen beter te laten gaan", legt hij uit. Zo heeft NS het afgelopen jaar een aanzienlijk aantal monteurs aangeworven en opgeleid. Daarnaast is het onderhoud van de treinen slimmer georganiseerd met voorspellende datamodellen, zodat onderhoud sneller plaats kan vinden, zoals bijvoorbeeld het afdraaien van de wielen of het onderhouden van de airconditioning.

Ook voor ProRail wordt het najaar een lastig periode. Er wordt namelijk ook dan op diverse plekken op en langs het spoor gewerkt. Het onderhoud is voornamelijk hard nodig omdat de spoorinfrastructuur dateert van na de Tweede Wereldoorlog en broodnodig aan vervanging toe is. Zo vinden er werkzaamheden plaats rondom Schiphol waar en Rotterdam Centraal, maar ook de goederenspoorverbinding vanaf de Betuweroute in Duitsland gaat op de schop, en daardoor moeten er veel vrachttreinen omrijden via Brabant, wat als een flessenhals kan zorgen voor vertraagde passagierstreinen.

Daarnaast spelen er op de HSL nog steeds vertragingen omdat baanvakken op het spoor instabiel zijn, waardoor de treinen niet harder kunnen rijden dan 80 kilometer per uur. Voorlopig is er geen oplossing voor en zal pas vanaf 2026 het hogesnelheidsspoor weer hersteld zijn. Ook zijn er door leveringsproblemen bij Alstom minder ICNG-treinen dan aanvankelijk verwacht zijn, en is er op het conventionele spoor regelmatig sprake van materieeltekort waardoor er Sprinter-materieel wordt ingezet in plaats van intercitytreinen.

Treinkaartjes duurder en bezuinigingen bij NS

Naast werkzaamheden moeten reizigers komende jaar ook rekening houden met treinkaartjes die tot 9 procent verhoogd zullen worden. Koolmees spreekt over een lastige situatie, maar geeft aan de hoop erin te houden dat het treinkaartje betaalbaar kan blijven, als de overheid met extra geld over de brug komt. Echter lijkt die kans vrij klein omdat ook daar stevig moet worden bezuinigd.

De NS zelf staat ook aan het beginpunt van extra bezuinigingen. Al eerder werd aan het begin van deze maand bekend gemaakt dat de NS dit halfjaar een verlies van 109 miljoen euro heeft geleden. De vervoerder heeft als extra maatregel besloten om naast het huidige besparingsprogramma nu ook 200 miljoen euro per jaar te besparen. Dit gebeurt door 500 kantoorbanen te schrappen en moderniseringen van treinen te versoberen. Wel benadrukt het spoorbedrijf dat ze niet zullen besparen op de operationele taken om treinen te laten rijden, zodat de reiziger weinig zal merken.