De extra treinen die in de spits rijden, worden relatief vaak geschrapt. Dat blijkt uit cijfers die reizigersplatform Treinreiziger.nl samen met het AD heeft opgevraagd bij spoorbeheerder ProRail. Reizigersorganisatie Rover vindt de hoge uitval van de speciale spitstreinen onacceptabel.

De zogenoemde spitstoevoegers rijden op een aantal trajecten, ter versterking van de reguliere treinen. Op veel trajecten rijden in de spits er geen extra treinen. Op trajecten waar die wel nodig zijn, is de uitval vele malen hoger dan gemiddeld (1,9%).

Tot ruim 11% uitval

Zo viel in 2016 maar liefst 8,8% van de spitstreinen Leiden - Gouda uit. Ook de spitspendels tussen Vlaardingen en Rotterdam vallen vaak uit (7,7%), net als de spitstreinen Rotterdam - Gouda Goverwelle (6%). De spitstrein Veenendaal - Breukelen hebben sinds de nieuwe dienstregeling (11 december) zelfs een uitval van 11,5%.  Ook bij andere vervoerders worden de zogenoemde spitstoevoegers vaak opgeven. Zo heeft de Arriva-spitstrein Zwolle - Coevorden een uitval van 5,1%.

Reizigersorganisatie Rover herkent de slechte prestaties van de spitstoevoegers. "Als er veel defecte treinen aan de kant staan, gladde sporen of er mankeert iets aan wissels, dan worden de extra spitstoevoegers als eerste treinen geschrapt," zegt beleidsmedewerker Tim Boric van Rover. De vereniging noemt de huidige hoge uitval onacceptabel. "De uitval mag wel iets hoger liggen dan het landelijk gemiddelde, maar de gemeten uitval vindt Rover niet acceptabel," legt Boric uit.

De Nederlandse Spoorwegen benadrukken dat de cijfers over de ‘extra’ spitstreinen niets zeggen over de reguliere treinen die in de spits meestal wél gewoon rijden. "Om de reizigers tegemoet te komen voegt NS extra treinen toe in de spits, maar de extra spitstrein wordt er als er iets aan de hand is wel als eerste uitgehaald," erkent NS-woordvoerder Erik Kroeze.

Vaker vertraagd

De spitstoevoegers zijn ook vaker te laat dan de reguliere trein. "Dat is niet zo verrassend," reageert Rover. "De punctualiteit is in de spitsuren in het algemeen lager dan gemiddeld. De meeste treinen zijn dan onderweg en drukte bij in- en uitstappen geeft uiteraard de meeste kans op het ontstaan en doorwerken van vertragingen."

Treinreiziger.nl bekeek van alle treinseries zowel de spitheid als de uitvalcijfers. De slechtste binnenlandse trein die gedurende het gehele jaar heeft gereden is de spitstrein Amsterdam - Enkhuizen. Daarvan viel 4,2 procent uit en van de intercity’s die wél reden had een derde minstens 3 minuten vertraging.

Intercity Direct

Vorig jaar scoorde Intercity Direct nog het slechtst. Die staat nu op de tweede* (treindienst Amsterdam  - Breda) en derde plek* (treindienst Amsterdam - Rotterdam). In een kwart van de gevallen heeft de Intercity Direct vertraging van minimaal drie minuten óf valt de trein uit.

Beste trein: Apeldoorn - Zutphen

Tussen Apeldoorn en Zutphen, waar Arriva de treindienst verzorgt, vallen de minste treinen uit (0,3% in 2016). Omdat die trein bovendien bijna nooit te laat is, is dit volgens de Treinreiziger.nl ranglijst de beste trein van Nederland. Op de tweede plek volgt Maastricht - Heerlen (- Kerkrade) toen Veolia daar reed (t/m 10 december). NS volgt met de trein Zwolle - Kampen op de derde plek.

ProRail, die de cijfers aan Treinreiziger.nl en het AD heeft geleverd, wijst er nog wel op dat het om voorlopige cijfers gaat. Het definitieve stiptheidscijfer voor Nederland wordt opgenomen in het jaarverslag van de spoorbeheerder.

Meetmethodes

ProRail telt een trein als vertraagd als een trein 3 minuten of meer te laat is. Een uitgevallen trein telt niet mee als te laat, maar wordt in een aparte indicator bijgehouden. Daarmee berekent de spoorbeheerder de stiptheid anders dan NS. Bij NS wordt er gekeken naar reizigerspunctualiteit bij 5 minuten. Die indicator kijkt zowel naar vertraging en uitval en weegt die vervolgens met de geschatte aantal reizigers. Ook wordt er bij de NS-indicator gekeken naar een aantal aansluitingen.

Foto: Rob Dammers

Bron: Treinreiziger