ProRail heeft deze week het eindrapport van de ATO-proef met de zelfrijdende trein gepubliceerd  die eerder dit jaar op het spoor van Arriva plaatsvond. In een deel van deze testperiode werden voor het eerst ritten gereden met passagiers zodat ook de reisbeleving van de passagiers kon worden vastgesteld.

Met Automatic Train Operation (ATO) kunnen meer treinen over het bestaande spoor rijden. Dat komt doordat deze automatisch bestuurde treinen punctueler rijden door acties zelfstandig uit te voeren, waaronder optrekken, remmen, stoppen op stations, en rijden op maximale snelheid. Dat de proef een succes is bewijzen de resultaten uit het onderzoek. Zo zal er op den duur een vervolg gaan plaatsvinden.

Ritbeleving

De passagiers die deelnamen aan de proef hebben tijdens de twee gemaakte ritten een enquete ingevuld over hun ervaringen met de automatische rijdende trein. Zij wisten tijdens het moment niet of de trein automatisch reed of door dezelfde machinist bediend werd.

In beide gevallen was er geen sprake van grote verschillen. Reizigers waardeerden de automatische ritten gemiddeld met een 7,68 en de reguliere met een 7,96. De meeste opmerkingen over de treinrit zou te maken hebben met het schokkend afremmen van de trein. ProRail wijst erop dat het systeem nog in de test- en ontwikkelfase zit. "Er kan dus slechts iets worden geconcludeerd over een besturing met ATO met precies deze instellingen. Hetzelfde geldt voor de manueel bestuurde, reguliere ritten.", aldus ProRail.

Niet alleen de ritbeleving voor passagiers werd gemeten. Ook machinisten mochten hun oordeel vellen over de werkwijze van ATO op hun bedieningstafel en de bijbehorende informatieschermen. De meesten van hen vonden het belangrijk om te kijken naar de meter die aangaf op welk moment de trein zou beginnen te remmen. Ook hielden ze in de gaten of er bij gelijkmatig werd geremd tot het moment waar de trein ook daadwerkelijk moest stoppen wat ook op hun scherm af te lezen was.

Technische proef

De testen zijn in opdracht van ProRail en de Provincie Groningen uitgevoerd samen met vervoerder Arriva en treinbouwer Stadler. Tijdens de proef is er gebruik gemaakt van een speciale computer in de trein en is de software op de stuurtafel aangepast.

Het is de bedoeling om de basisfuncties verder te verbeteren en dat er meer inzicht wordt verkregen door op dienstregeling rijden en ook te letten op energieverbruik. Eind dit jaar komt er in Groningen een vervolg aan de testen. Hierbij wordt vooral het systeem getest, er rijden dan geen reizigers mee.

ATO-proef

De 'Spurt' dieseltrein van het type D-GTW (treinstel 351) werd bediend op ATO 'level 2'. Daarmee kan de trein automatisch rijden, maar blijft de machinist wel aanwezig op zijn plaats om in te grijpen als het noodzakelijk is. Bij level 3 zal de machinist aanwezig zijn, maar kan deze ook andere taken in de trein uitvoeren, en op level 4 rijdt de trein vol-automatisch waarbij deze aan de wal bedient wordt.

Op de trajecten in Noord Nederland waar Arriva rijdt wordt er gebruik gemaakt van ATB-NG. Dit beveiligingssysteem bewaakt ook de remcurve van de trein in tegenstelling tot het oudere ATB-systeem en toont de afstand tot aan het eerstvolgende sein.

Uiteindelijk wordt er verwacht dat de eerste treinen op de Noordelijke lijnen tussen 2030 en 2035 op ATO level 2 zullen rijden.