De karakteristieke gelijkvloerse kruising bij het Utrechtse Blauwkapel zal verdwijnen. De gelijkvloerse spoorkruising waarvan de sporen haast haaks op elkaar liggen zal verdwijnen. Op zaterdag 14 mei zal het Spoorwegmuseum daarom een aantal treinen over de kruising laten rijden.

De kruising is bijna uniek te noemen, maar wordt niet vaak gebruikt in beide richtingen. De sporen vanuit Utrecht Overvecht in de richting van Bilthoven worden het meest gebruikt door Sprinters. Ook de Sprinter naar het museum maakt gebruik van dit kruispunt om uiteindelijk te keren ('het kopmaken' in spoorjargon) om via de boog richting het Maliebaanstation te rijden. De andere kant van het kruispunt wordt enkel door Het Spoorwegmuseum gebruikt om hun ritten uit te kunnen voeren in de richting van Hilversum, ook kunnen ze gebruik maken van de boog in de richting van Bilthoven. Tussen Haarlem en Zandvoort ligt ook een soortgelijke constructie, die blijft voor zover bekend is wel behouden.

Spoorkruis

De werking van dit spoorkruispunt is bijzonder te noemen. Er hangt niet alleen in beide richtingen een bovenleiding die elkaar kruist, maar er hangt ook een complete installatie aan vast die in één richting de bovenleiding omlaag kan laten bewegen. Dit gebeurt aan de hand van de wisselstellers.

Jan die Officier van Dienst is bij ProRail heeft enkele jaren geleden al op Twitter de werking van dit systeem laten zien.

Her artikel gaat verder na de tweet

In #Blauwkapel is de kruising van de sporen #Utrecht-#Amersfoort en #Hilversum-#Maliebaan voorzien van een beweegbare #bovenleiding. Hier een kort filmpje van de werking. @ProRail #incidentenbestrijding #techniek. pic.twitter.com/ViUZj0Apol

— OvDRail_Jan (@OvDRail_Jan) July 12, 2018

Hoewel het spoorkruis een bijzondere constructie is kleven er ook nadelen aan. Zo is dit spoorkruis behoorlijk onderhoudsintensief, doordat de slijtage hoog is. Omdat er weinig van deze constructies in ons spoornetwerk bestaan zijn reserveonderdelen schaars, en ook zorgt het kruispunt voor extra geluidsoverlast. Om deze redenen heeft ProRail besloten om tijdens de Hemelvaart van start te gaan met het saneren van dit kruispunt.

Afscheid

Of afscheid te nemen van de kruising heeft het Spoorwegmuseum besloten om op zaterdag 14 mei voor de laatste keer een groot deel van hun rij- en dienstvaardige materieel in de richting van Hilversum te laten rijden. Omwonenden kunnen een ritje maken met de Hondekop (Mat'54) van het museum. Maar ook het voormalig NS-directie motorrijtuig De Kameel (NS20) en de Muizeneus (Mat'46) zullen nog een keer over het kruis gaan rijden. Daarnaast heeft het Spoorwegmuseum een wedstrijd georganiseerd om ook een aantal tickets voor één van deze treinen te winnen.