Een nieuwe innovatie vormt voor spoorbeheerder ProRail de pilot voor nieuwe bovenleidingsportalen langs het spoor. Drie masten voorzien van circulair beton zijn bij het station van Steenwijk geplaatst. Het gaat om een proef waarmee bekeken wordt of deze masten in de toekomst vaker toegepast kunnen worden.

De masten zijn pas geleden geplaatst tijdens het spooronderhoud tussen Meppel en Heerenveen. ProRail heeft hierbij samengewerkt met Strukton Rail.

Einde levensduur

"Tussen 2030 en 2050 lopen alle betonnen draagconstructies in het land tegen het einde van hun levensduur aan," vertelt René Frans, installatieverantwoordelijke bij ProRail. "We vervangen ze nu overal door nieuwe stalen masten. Dat is mooi, maar het kan duurzamer. Bijvoorbeeld met dit circulaire beton."

De voordelen van duurzaam beton is dat er bij de fabricage een flinke besparing op CO2 is ten opzichte van staal. Daarnaast zijn ze onderhoudsarm en hebben ze een levenduur van maximaal 100 jaar. De portalen sluiten naadloos aan op de bestaande fundering, zijn 100 procent recyclebaar en moeten deze voor minder storingen zorgen omdat de bekabeling in het betonontwerp wordt toegepast

Portalen tijdens de oorlog

Het is niet voor het eerst dat portalen langs het spoor van beton gemaakt worden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was er vanwege de bouw van militaire voertuigen en wapens ook een schaarste aan metaal en was deze grondstof dus behoorlijk duur. Voor de elektrificatie van de spoorlijn Utrecht Blauwkapel en Hilversum zijn er in 1938 maar liefst 188 'gotische bogen' van beton gebouwd in twee verschillende soorten.

De bovenleidingportalen uit 1938 zijn van algemeen belang vanwege de architectuur-, cultuurhistorische en typologische waarde als gaaf bewaarde en zeldzame voorbeelden van geprefabriceerde betonnen spoorwegportalen in Nederland.

Nu de levenduur van deze iconische 'Gooise' boogportalen langzaam ten einde komt is het afwachten wat er in de toekomst mee gaat gebeuren.