Terugblik naar 2019: Open dag bij de NMBS-werkplaats in Melle

Vorig jaar heeft de Belgische vervoerder NMBS een nieuwe materieelwerkplaats geopend. Deze bevindt zich in Melle welke zich op ongeveer tien kilometer afstand van de plaats Gent bevindt. De onderhoudswerkplaats is modern ingericht en geschikt voor een grote hoeveelheid aan Belgisch reizigersmaterieel en goederenwagens. Tijdens een opendag hebben wij een kijkje kunnen nemen in de werkplaats.

De NMBS is in juni 2014 gestart met de bouw van de nieuwe geavanceerde werkplaats op het terrein van het vroegere rangeerterrein in Melle. Het is niet alleen een van de grootste werkplaatsen van de NMBS en SNCB, maar ook een van de modernste met nadruk op veiligheid, ergonomie en duurzaamheid. De bouw van het complex kostte €160 miljoen en maakt deel uit van een groter plan dat een verdere investering van € 200 miljoen zal opleveren tussen nu en 2022 om de (onderhouds)werkplaatsen te upgraden.

De werkplaats

De werkplaats die in maart 2019 geopend werd dient voor het onderhoud, het herstel en de schoonmaak van treinen. Er zijn ongeveer 490 mensen werkzaam. De nieuwe 'polyvalente werkplaats' zoals de Vlamingen het noemen, en dus meervoudig in gebruik is, vervangt de tractiewerkplaats Merelbeke en de centrale werkplaats Gentbrugge. De onderhoudswerkplaats is voorzien van rolbruggen, hefinstallaties en werkplatformen om diverse soorten materieel van de NMBS te onderhouden.

Deze werkplaats biedt een plek voor zowel reizigerstreinen, locomotieven als goederenwagens en heeft een oppervlakte van 300.000m² met 26 verschillende sporen welke een totale lengte hebben van 17 kilometer. Op dit terrein bevinden zich tweeonderhouds hallen die los van elkaar staan.

De eerste hal is meteen de grootste en met een lengte van 195 meter, is 135 meter breed en 14 meter hoog en is voornamelijk geschikt voor onderhoud aan tractiematerieel. Dit zijn ondermeer de reizigerstreinen van de series: MR08 (Siemens Desiro), MW41 (diesel reizigerstrein), MR96 (Deense Neus), en de M6 en M7 getrokken rijtuigen. Onder de locomotieven worden hier onder meer de HLE-treinen uit de series 18 en 21 onderhouden. Behalve dakplatforms voor voornamelijk de Desiro-stellen hebben de sporen ook onderhoudsputten die zijn ontworpen met het oog op ergonomie, waardoor onderhoud een stuk eenvoudiger is dan op de oude locatie in Merelbeke. Deze hal telt 17 sporen, waarvan 6 doorgaand en 11 doodlopend. Van de 6 doorgaande tracks zijn er 4 uitgerust met platforms waarmee onderhoudsploegen kunnen werken aan de elektrische apparatuur.

De andere hal is ongeveer 180 meter lang, 85 meter breed en 14 meter hoog, en telt 9 sporen waarvan er twee doorlopend zijn. Deze is geschikt voor onderhoud aan goederenwagons. Hiervan worden er per jaar ongeveer 400 onderhouden. Bij deze werkplaats is er zowel binnen als buiten een rolbrug om de wagens naar de verschillende sporen te kunnen vervoeren. De hal heeft ook een inspectiekuil en een schoonmaakspoor..

Een paar MW-41 dieseltreinen op het spoor buiten.
Een van de twee werkplaatsen van het Polyvalent werkplaatsencomplex in Melle.

Onderhoudssporen

De Siemens Desiro is één van de nieuwste treinen in Belgie en meteen ook één van de grootste serie in hun vloot. Een deel van deze treinen wordt onderhouden in deze lichte en moderne werkplaats. Speciaal hiervoor zijn er viertal sporen aangelegd waarbij de treinen hun onderhoud kunnen krijgen.

De treinen zijn voorzien van een lage vloer waarbij het kenmerkend is dat de meeste elektronica zich op het dak bevindt. Daarom bevindt zich boven de sporen een speciaal bordes waarbij monteurs op veilige wijze boven op de trein hun onderhoud kunnen uitvoeren.

Daarnaast zijn er voor het overige tractiematerieel ook viertien sporen beschikbaar waarvan er een aantal voorzien van zijn speciale eigenschappen. Zo bieden sommige sporen weer een hefinstallatie aan die een gehele trein (inclusief rijtuigen) op kunnen tillen, en zijn er sporen met apparatuur om de olie te verversen van bijvoorbeeld de MW41.

Ook buiten de werkplaats zijn er diverse speciale sporen:

  • De schoonmaakplatforms: Er zijn twee gespecialiseerde platforms voor 'pitstops', die een snelle reiniging van een passagierstrein tussen diensten mogelijk maken. Een ervan grenst de hoofdspoorlijn en heeft vier platforms, elk uitgerust voor het reinigen van de buiten- en binnenkant van een reizigerstrein, het legen van toiletten en het aanvullen van de waterreservoirs. De platforms zijn uitgerust met een eigen bovenleidingsysteem dat kan worden geïsoleerd van het hoofdsysteem, zodat treinen op eigen kracht kunnen binnenkomen en vertrekken.
  • Dieselinstallaties: Er is een tankpunt voor diesellocomotieven en dieseltreinstellen, bestaande uit twee sporen, met twee tanks van elk 75.000 liter. Er zijn twee sporen, een doorrijspoor, en een kopspoor. Gemiddeld worden er hier 26 treinen per dag getankt
  • Catenary-testopstelling: Een afzonderlijk testspoor biedt de mogelijkheid de spanning van treinen te testen. De testbank kan schakelen tussen 3kV wisselspanning van het conventionele spanningsnet en 25kV gelijkstroom van de HSL-spoorlijn, waar bijvoorbeeld de locomotievenserie HLE21 op kan rijden, hoewel deze niet naar Nederland kan rijden vanwege de missende nodige beveiligingssystemen en toelating.
  • De rolbrug: Op het terrein bevindt zich ook een 30 meter lange rolbrug waarmee rollend materieel naar het juiste spoor in de werkplaats kan worden gebracht. Dit scheelt weer een hoop rangeerbewegingen. Deze rolbrug kan materieel tot 100 ton aan, en zorgt via speciele lasertechnologie er voor dat er bij het juiste spoor gestopt wordt.  met een speciale elektrische Rotrac E2 rangeerwagen kunnen losse wagons naar de sporen in de werkplaats worden gebracht.
Een paar locomotieven van de HLE-21 serie op de buitensporen van de werkplaats. Deze locomotieven zijn gebouwd tussen 1984 en 1988 en worden voornamelijk gebruikt voor trek-duwritten met M4 en M5 rijtuigen.

Open dag

Op 30 maart 2019 vond er een open dag plaats in de werkplaats, ter ere van de opening eerder die maand. Vanaf station Gent reed er elk uur een speciale pendeltrein met een MS08 Desiro die alle liefhebbers naar het terrein van de werkplaats bracht. De rit duurde ongeveer een klein kwartier.

Aangekomen op het terrein begon er een rondleiding met een speciale looproute waarmee je ongeveer twee uur zoet mee was. Zo begon je vanaf de de feestelijk ingerichte hal met een bezoek aan de onderhoudssporen van de Desiro-stellen waarbij je de treinen van zowel onder als boven kon bekijken. Daarna volgende er een hele tour over het complex waarbij elk soort materieel te bewonderen was. Blauwe informatieborden gaven tekst en uitleg over het te bezichtigen materieel of de werkwijzen van de technische apparatuur van de werkplaats.

Ook was het bij enkele treinen mogelijk om deze van binnen te bezichtigen. Hierbij moest voor de stuurstanden, ook beter bekend als de cabines, rekening worden gehouden met een wachtrij van een tiental minuten, omdat de ruimte daar erg beperkt is.

Om een mooi beeld te krijgen van de werkplaats en de open dag hebben staat er hieronder een grote collectie van onze foto's hebben we op deze dag hebben gemaakt.

Fotogalerij

De opendag trok een hoop mensen die de looproutes afliepen
Een MR96 trein met een cabine die inklapbaar is. Dit wordt gebruikt om door de hele trein te kunnen lopen, zoals wij dit van onze Koploper kennen.
De rolbrug buiten op het terrein voon, voor de wagenwerkplaats.
De tractieaandrijving voor het materieel welke over de sporen gerold wordt.
Hier worden de goederenwagons onderhouden.
Een aantal wielstellen die buiten op het terrein staan.
Een locomotief die door Infrabel gebruik wordt.
Een MW-42 dieselstel op de onderhoudssporen.
Een HLE77 locomotief die in onderhoud is.
Er was veel animo tijdens de open dag. Jong en oud vermaakten zich prima tussen al het materieel.
De pendeltrein die klaar stond om alle bezoeker van en naar de werkplaats te brengen.
Een MW41 dieselstel welke gelicht worden. Dit gebeurt met twee hefsystemen die dit kunnen met een tweedelige trein.
Een rangeerwagen die butien op het terrein stond, bij de ingang waar de open dag begon.
Een overzicht van het gehele complex.
Het vooraanzicht van een HLE21 locomotief.
Een apparatenkast boven op het dak van een MS08 Desiro.
Het interieur van een Desiro-treinstel.
De stuurstand van een Desiro.
Een HLE-18 locomotief die te bezichtigen was.
Ook de M6-rijtuigen waren te bewonderen.
Een HLE21-locomotief op een van de vele sporen.
Een plattegrond van de werkplaats waarop de looproute en de sporen te zien zijn.