Onderhoudsbedrijf Strukton heeft afgelopen week zijn nieuwste aanwinst gepresenteerd. De Universal Tamper 4.0 is een 'baanbrekend' technologisch apparaat voor next-level spooronderhoud.

Per jaar worden er door diverse spoorbedrijven, waaronder Strukton honderden kilometers aan spoor vernieuwd. Dat is is ook hard nodig want door het vele gebruik van het spoor zakt het ballastbed langzamerhand steeds in. Je kan het vergelijken met je eigen kussen die je wekelijks wel eens zal opschudden als je geslapen hebt. Gelukkig is het bij een spoor niet wekelijks nodig, maar met regelmaat moet er wel onderhoud plaatsvinden.

Stopmachines zijn niet weg te denken bij het onderhoud van het spoor. Ze bestonden al in 1961, en de praktische werking ervan verschilt weinig met tegenwoordig. Wel zijn ze tegenwoordig computergestuurd en veel nauwkeuriger als vroeger. Een van de nieuwe 'baanbrekende' stopmachines is de Universal Tamper 4.0 van het Nederlandse Strukton Rail.

De werking

Om de werking van de Universal Tamper te kunnen begrijpen is het eerst handig om te weten wat een stopmachine in het algemeen doet:

De machines worden ingezet voor het het lichten en zijdelings verplaatsen van het spoor, en voor het aantrillen van het gestortte balast in en naast het spoor. De stopmachine is vaak weer voorzien van een zelfrijdende machine welke aan een eigen rail vast zit en het spoor enkele millimeters tot enkele centimeters kan oplichten om vervolgens met zogenaamde pikkels ballast onder de dwarsliggers te stoppen waardoor het spoor uiteindelijk in een strakke lijn komt te liggen.

Deze pikkels vormen een belangrijk onderdeel van de werkzaamheden. Door een hydraulisch systeem worden ze op een hoge frequentie tot trillen gebracht, waardoor de losse ballast deeltjes als het ware in elkaar vallen en daardoor een stevige ondergrond vormen voor de dwarsliggers. Een zo een pikkel is overigens erg zwaar. Je kan gerust zeggen dat deze rond de twintig kilogram zwaar zijn, en dat is voor zijn werkzaamheden ook zeker nodig.

Om een stopmachine zijn werk te kunnen laten doen moet de operator weten hoeveel het spoor gelicht of geschift dient te worden. Deze gegevens worden door een uitzetter met krijt op de spoorstaaf geschreven waarna de machinist deze gegevens afleest en in de machine invoert. Wanneer grotere stukken spoor (welke zowel horizontaal als verticaal in een rechte lijn liggen) moeten worden gestopt maakt men gebruik van een laser. Deze laser is gemonteerd op een frame met spoorwieltjes en wordt tot enkele honderden meters voor de machine in het spoor geplaatst waarna de stopmachine het spoor in een kaarsrechte lijn legt.

De Universal Tamper 4.0

Aanvankelijk zou de Universal Tamper 4.0 in april officieel door Strukton gepresenteerd worden. Helaas gooide de Corona-crisis roet in het eten doordat het kabinet besloot dat evenementen niet toegestaan waren. Gelukkig hebben we nog de sociale media, en kon het spoorbedrijf in mei alsnog via internet hun aanwinst presenteren.

Stopmachines die in staat zijn hoogwaardige gegevens uit het spoor te halen en om te zetten in voorspellingen reden nog nergens rond. Samen met Britse spoorrailskundige bedrijf System7 heeft  Strukton Rail een intelligente stopmachine ontwikkeld die kan leren om automatisch zijn taken uit te voeren. Met de aanschaf van de Universal Tamper 4.0 spreekt het onderhoudsbedrijf over een 'next level stoptechnologie' waarmee ze spooronderhoud kunnen uitvoeren.

Niet alleen kan een operator de machine leren een wissel te stoppen, ook kan de machine door minder mensen bediend worden. Daarnaast is er sprake van een geluidsvermindering van 7dB tijdens zijn werkzaamheden, zodat omwonenden minder overlast ervaren. Met een zogenoemde 'Stage4' motor is de machine ook nog eens duurzaam te noemen,.

Bovendien is de machine flexibel in gebruik. Het is namelijk een universele machine die zowel recht spoor als wissels kan onderstoppen. Naast dat de machine ook de ligging van het spoor in computerdata vastlegt kan de machine ook informatie vertellen over de dichtheid van de ballast onder de dwarsliggers. Speciale sensoren in de machine meten de kracht waar de voorbewegende kast met pikkels het ballast mee samen drukt.

De data die de Universal Tamper 4.0 verzamelt stelt de spoorbeheerder in staat zijn onderhoud veel beter te plannen. Dat is tot op de dag van vandaag nog niet mogelijk, maar wel met de technologie van dit intelligente railvoertuig.

Samenwerking met System7

De Universal Tamper 4.0 is een nieuw soort stopmachine met next step stop technologie. Hiervoor werkt Strukton Rail nauw samen met System7, de leverancier van de Universal Tamper 4.0. Het ontwikkelde futoristische voertuig wordt door dit Britse bedrijf op de markt gebracht, waarbij ook de innovatieve technologie van Strukton op de machine zijn toegepast. Zij zien zichzelf hiermee als een officiële partner van System 7.