NS heeft woensdag de jaarcijfers van 2024 gepresenteerd. Hierin is het onderliggend resultaat licht verbeterd, maar leed het vervoersbedrijf afgelopen jaar een verlies van 141 miljoen euro vergeleken met 187 miljoen euro in het jaar ervoor.

Wel kwamen reizigers afgelopen jaar meer op tijd voor verbeteringsmaatregelen van NS. Daarnaast bespaart de NS nog flink op kantoorpersoneel en IT-kosten.

Goed openbaar vervoer is kostbaar. NS investeert bewust veel geld in nieuwe treinen en collega's. De effecten daarvan zien we op twee manieren terug. Reizigers zijn gedurende 2024 vaker op tijd gekomen en we hebben aan vrijwel alle prestatieafspraken met het ministerie kunnen voldoen. De andere kant is dat het voor NS financieel ingewikkelde tijden blijven. De opbrengsten stijgen, de kosten stijgen alleen harder en reizigersgroei blijft achter bij de verwachtingen. Ondanks al onze inspanningen is het financieel resultaat onvoldoende voor een financieel gezond NS.

Uitgaven en investeringen

NS betaalde in 2024 533 miljoen euro aan het ministerie en ProRail om op het spoor te rijden, 15% meer dan in 2023. Door het recordaantal werkzaamheden liepen de inkomsten terug, terwijl vervangend vervoer 23 miljoen euro kostte. Om financieel gezond te blijven, moet NS 200 miljoen euro besparen, onder meer door het hoofdkantoor te verkleinen en te bezuinigen op IT en huisvesting. Tegelijkertijd wil NS meer reizigers trekken met kortingen voor dalurenreizen.

NS heeft in 2024 486 miljoen euro geïnvesteerd (minder dan de € 541 miljoen in 2023). Dit geld ging naar de aankoop en modernisering van treinen, duurzaamheidsprojecten, stations, kantoren, werkplaatsen, retailformules op stations en IT-systemen. Ondanks een lagere reizigersgroei dan verwacht, bleef NS investeren in de toekomst. Hierdoor is de netto schuld gestegen naar € 1.093 miljoen wat in 2023 nog 973 miljoen was.

"NS moet de balans op orde krijgen om het treinkaartje betaalbaar te houden en om te kunnen blijven investeren in nieuwe collega's en treinen.", vertelt Koolmees. Over de vandaag gepresenteerde Nieuwe Dubbeldekker Generatie vertelt hij het volgende: "Daarmee investeren we honderden miljoenen euro's in een comfortabele en toegankelijke reis voor onze toekomstige reizigers. Wij hopen de eerste exemplaren in 2029 op het spoor te mogen verwelkomen."

Het artikel gaat onder foto verder

Prestaties

In 2024 kwam 89,4% van de reizigers op tijd aan, in vergelijking met 89,7% in 2023. Ook had 94,6% een zitplaats in de spits, wat in 2023 op 94,7% lag. Door meer en ingrijpendere spoorwerkzaamheden was de punctualiteit iets lager, maar maatregelen van NS en ProRail verbeterden de prestaties gedurende het jaar. NS paste de dienstregeling aan op snelheidsbeperkingen, reed een stabielere treindienst rond werkzaamheden en zorgde door slim onderhoud voor voldoende materieel. Mede door het uitblijven van grote herfstoverlast haalde NS de bodemwaarde voor reizigerspunctualiteit en zitplaatskans in de spits.

Op de Hogesnelheidslijn (HSL) is de bodemwaarde niet gehaald door snelheidsbeperkingen als gevolg van constructiefouten in spoorviaducten. In 2024 kreeg NS opnieuw te maken met nieuwe beperkingen, waardoor treinen pas sinds december weer 120 kilometer per uur mogen rijden, ver onder de gewenste 200 kilometer per uur voor binnenlandse treinen. Hoewel de dienstregeling is aangepast om de impact te verkleinen, verwacht NS dat de problemen op de HSL ook in 2025 aanhouden.

International

Internationaal treinreizen blijft volgens de NS populair. Afgelopen jaar verkocht NS 10 procent meer treintickets dan in 2023. Vanaf 15 december zijn nieuwe treinverbindingen naar Brussel van start gegaan. Samen met de NMBS rijdt NS met de EuroCity en de Eurocity Direct 32 keer per dag tussen Nederland en België. Vanaf december kunnen reizigers daarnaast met een rechtstreekse trein naar München. In juni is de ICE-verbinding tussen Nederland en Frankfurt voorzien van nieuwe treinen van Deutsche Bahn. De komst van de nieuwe ICE3neo-treinen leidde direct tot betere prestaties op dit traject.

Her artikel gaat onder de foto verder.

Tarief van treinkaartje

De prijsstijging van treinkaartjes blijft achter bij de inflatie, waardoor NS minder inkomsten heeft. Tussen 2021 en 2023 liep het ‘indexatiegat’ op tot 8,9%. In 2024 verhoogde NS de tarieven niet, dankzij een eenmalige compensatie van € 120 miljoen van de overheid. Dit in tegenstelling tot andere ov-bedrijven, die structurele compensatie ontvangen.

Zonder nieuwe compensatie zou er in 2025 een dubbele prijsverhoging van meer dan 12% komen. Daarom heeft NS met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat afgesproken om de verhoging te verdelen. Hierdoor stijgt de prijs van een treinkaartje in 2025 met 6,18%. NS en het ministerie overleggen nog over een structurele oplossing, zodat het indexatiegat niet alsnog via de tarieven gedicht hoeft te worden.

Stationswaardering

Reizigers gaven het station afgelopen jaar opnieuw een 7,2 als rapportcijfer. Het afgelopen jaar zijn er verbeteringen doorgevoerd op verschillende stations. Verbouwde stations kunnen rekenen op meer waardering, terwijl stations tijdens verbouwing juist lager scoren. NS en ProRail spannen zich in om stations door te ontwikkelen tot een knooppunt waar meerdere vormen van vervoer samenkomen en om stations steeds meer te verbinden met stad en omgeving.

Sociale veiligheid

Op gebied van sociale veiligheid zijn er in 2024 1.095 incidenten gemeld van fysieke en verbale agressie tegen medewerkers in de A-categorie (ernstigste incidenten), een stijging van 5 procent ten opzichte van 2023 met 1.042 meldingen. Waar in de trein het aantal agressie-incidenten vorig jaar daalde, nam het op het station toe. In 2024 waren er 338 letselgevallen als gevolg van agressie (2023: 252). Dit betreft voor het grootste deel licht letsel (88%). In 297 gevallen ging het om geüniformeerde medewerkers van NS (2023: 223), waarvan 224 medewerkers Veiligheid & Service (2023: 141).

Het artikel gaat na de foto verder

Vooruitblik

Met de nieuwe concessie voor de periode 2025-2033 geeft NS aan dat reiziger verzekerd blijft van een duurzame treinreis en behoudt Nederland een sterk en samenhangend netwerk. Toch blijven de komende jaren financieel en operationeel uitdagend voor NS. Ook in 2025 wordt er door ProRail volop aan het spoor gewerkt en de infraproblemen op de Hogesnelheidslijn gaan volgens ProRail nog jaren duren. Vanaf 2025 ontvangt NS een subsidie van € 13 miljoen per jaar, in plaats van een concessievergoeding van € 86 miljoen te betalen. Tegelijkertijd vervalt de overheidsbijdrage van € 97 miljoen voor lagere studentenkaartopbrengsten.

NS kampt met stijgende kosten en verwacht dat het aantal reizigers pas in 2030 weer op het niveau van 2019 zal zijn. Om de financiën te verbeteren, blijft NS inzetten op kostenverlaging en het aantrekken van meer reizigers in de daluren met kortingen. Het doel is om vanaf 2027 weer een positief financieel resultaat te behalen.