Het herfstweer van 2018 was uitzonderlijk gunstige periode voor de treinreiziger. Met nog een paar herfstdagen te gaan, komt het percentage treinen dat in oktober en november op tijd rijdt uit op ongeveer 90%. Daarmee zet de verbetering van vorig jaar door, toen 89% van de treinen op tijd was. In 2012 was dit nog 83%.

"Het weer zit deze herfst mee", zo bevestigd Michiel Severin, meteoroloog bij Weerplaza en deskundige bij het weerbureau voor de spoorsector. "Eerst was het uitzonderlijk droog, waardoor bladval niet kon zorgen voor gladde sporen en de bijbehorende hinder. Ook hebben we geen stormdagen gehad, dus ook nauwelijks takken en bomen die op het spoor waaien." Voor de komende week vorspelt hij wisselvallig weer, maar een echte harde wind die de bladeren van de bomen zal blazen, zal er zeker niet zijn.

Gladde sporen

Als bladeren weer van de bomen vallen in combinatie met motregen of mist, kunnen de sporen glad worden. De bladeren veranderen dan in een soort pulp. Gladde sporen zorgen ervoor dat de wielen van de trein minder grip op de rails krijgen. Treinen kunnen dan minder snel optrekken. Ook moeten de treinen voor een station eerder afremmen. Dat maakt het voor een machinist moeilijker om volgens de dienstregeling te rijden. De overlast met bladeren op het spoor speelt niet alleen in Nederland, maar ook in het buitenland.

Maatregelen

Zoals ieder jaar verandert NS vanaf 1 oktober op 14 trajecten de vertrek- of aankomsttijden met het zogenaamde herfstminuutje. Zo ontstaat er extra ruimte in de dienstregeling om langzamer te remmen en op te trekken. Dit is aangepast in de reisplanner van NS. Voor reizigers heeft dit verder geen effect en alle overstappen blijven intact. Ook zorgt ProRail voor bladvangers langs het spoor. Dit zijn speciale netten die bladen van bomen tegen moeten houden bij hevige wind.

Geltreinen

Sinds 1 oktober zetten NS en ProRail geltreinen als in om de ergste gladheid tegen te gaan. Deze geltreinen samen de Sandite'gel', bestaande uit zand, metaaldeeltjes en aardappelzetmeel, vanuit de trein op het spoor. "Dit maakt de sporen minder glad, wat ervoor zorgt dat onze treinen beter volgens de dienstregeling kunnen rijden." ProRail en NS hebben twaalf treinen voorzien van een installatie die de gel over de rails verspreid. Acht daarvan zijn reguliere reizigerstreinen. Vier andere treinen zet ProRail klaar op strategische locaties, zoals Eindhoven, Roosendaal en twee in Amersfoort. Zij kunnen flexibel ingezet worden waar nodig.

Verbeterde rijstijl

Ook heeft een groep van 25 NS-machinisten een "beste-manier-van-rijden bij herfst" ontwikkeld voor gladde sporen. Hun nieuwe rijstijl wordt deze herfst voor het eerst getest. Mocht dit een succes vormen, dan zal deze cursus aan alle machinisten worden aangeboden. In het begin van 2019 moet dit duidelijk worden.

Foto: Nederlandse Spoorwegen