De overheid wil dat er in 2021 nieuwe betaalwijzen voor het openbaar vervoer landelijk worden ingevoerd. Hierbij moet worden gedacht aan in- en uitchecken met de bankpas of met een smartphone. Uiteindelijk moet in 2023 de ov-chipkaart worden uitgefaseerd. Wel moet het de bedoeling blijven dat er anoniem kan worden gereisd.

Staatssecretaris Van Veldhoven (Infrastructuur) wil met de nieuwe manier van afrekenen meer reisgemak bieden aan reizigers. Ook moet het volgens haar kostentechnich goedkoper worden voor vervoerders. De bewindsvrouw stelt dat de OV-chipkaart die sinds 2002 bestaat "een duur systeem is waarvan de technische ondersteuning in de toekomst onzeker is".

Ook moet het nieuwe 'eigentijds betaalsysteem' ervoor gaan zorgen dat reizigers ook gemakkelijk kunnen afrekenen voor bijvoorbeeld parkeren, ov-fietsen, deelauto’s en (water)taxi’s.

"In plaats van het reissaldo op de ov-chipkaart wordt het saldo bijgehouden op een persoonlijk account waar de reiziger aangeeft welke betaalwijze gebruikt wordt, bijvoorbeeld de bankpas of een mobiele telefoon”, legt de staatssecretaris uit. „Uiteraard blijft anoniem reizen, zonder account, ook mogelijk."

Bankpas

Het reizen van de bankpas waarmee in- en uitgechekt kan worden wordt sinds januari van dit jaar uitgetest met duizend testreizigers op het traject tussen Leiden - Den Haag. De paaltjes en poortjes op deze stations zijn speciaal aangepast om de bankpas te kunnen lezen.

Uit een tussentijds onderzoek in mei is gebleken dat de deelnemers het reizen met de betaalkaart net zo gemakkelijk vinden als reizen met de OV-chipkaart. De noemen het een voordeel dat het niet nodig is om vooraf een saldo op een kaart te laden omdat de reiskosten aan het einde van de dag van hun bankrekening worden afgeschreven. Ook lieten ze weten dat ze deze manier van in- en uitchecken makkelijker vinden omdat ze de bankpas altijd op zak hebben, en geen losse OV-chipkaart bij zich hoeven te dragen.

Het gebruik van de bankpas is niet nieuw. Deze kan ook worden gebruikt in het openbaar vervoer van Londen. Tijdens een proef van Treinenweb kon er, zonder een registratie vooraf, met een bankpas van de Rabobank worden in- en uitgecheckt. Het bedrag werd enkele dagen later van de rekening afgeschreven. Waar Nederland de OV-chipkaart wordt gebruikt, wordt in en rond Londen de vergelijkbare Oyster Card card gebruikt.

Smartphone

In 2017 kondige OV-chipkaart beheerder Translink aan dat er een kleinschalige proef zou gaan starten waarbij mensen een OV-chipkaart op hun mobiele telefoon konden laden. Hiermee konden ze, zonder enige vorm van abonnementen of voordelige reisproducten,  in- en uitchecken door hun telefoon bij de kaartlezer te houden, ook indien deze uit stond.

In 2018 werd bekend dat de proef werd afgeblazen. De geavanceerde stappen en de benodige nieuwe technische functionaliteiten voor de smartphone was voor vele klanten een doorn in het oog, en ook werkte het systeem enkel op een klein aantal Android-toestellen. "Een landelijke uitrol zal worden gebaseerd op een andere, nieuwere onderliggende techniek, omdat gebleken is dat de huidige techniek niet geavanceerd genoeg is voor grootschalig gebruik," liet Translink weten. Volgens Translink zouden er negen onderliggende systemen verantwoordelijk zijn voor een succesvolle transactie in het openbaar vervoer.

Wel liet de transactiebeheerder weten dat zij onderzoek blijven doen in nieuwe betalingsmogelijkheden. Ook de Tjalling Smit (Directeur NS Commercie & Ontwikkeling) liet in maart van dit jaar weten dat zij voor 2023 nieuwe betaalmethoden willen aanbieden, waarbij er wordt gedacht aan mogelijkheden met GPS op een smartphone.

Foto: Translink