De komende jaren investeert ProRail tot 200 miljoen euro in het restaureren en het onderhoud van historische stations. Tijdens de werkzaamheden staat het historische behoud voorop.

"Met name perronkappen en gietijzeren stationsdelen van 100 tot 150 jaar oud vragen de komende jaren gericht onderhoud. Klimaatverandering is daar mede de aanleiding voor.", zegt ProRail. Een van die stations is station Leeuwarden, waar al eerder uit veiligheid de perronkappen zijn verwijderd.

Inmiddels is bekend dat ProRail stevigere perronkappen gaat installeren. Ook in Groningen, Harlingen en Driebergen Zeist zal de komende periode dringend onderhoud worden uitgevoerd.

Constructies

"De unieke monumentale perronkappen van deze stations zijn gebouwd in een andere tijd en met andere kennis dan waar we tegenwoordig over beschikken. Gezien de staat van dienst bewonderenswaardig hoe succesvol dat uitgevoerd is. De toegepaste bouwmaterialen waren daar debet aan, zoals zwaar gietijzer.", laat ProRail weten. Veel constructies en station gebouwen stammen uit de 19e of begin 20e eeuw en zijn niet meer berekend op het huidige gebruik.

Factoren zoals strengere eisen en klimaatveranderingen dragen eraan bij dat de constructies onderhouden moeten worden. Hierdoor is op sommige plekken van de constructies roest en scheurschade ontstaan. Ook zal ProRail kijken naar de fundering waarop deze rust, en indioen nodig hier ook werkzaamheden aan uitvoeren.

Maatwerk

"Per situatie wordt maatwerk toegepast. Uitgangspunt is met de renovaties het historische uiterlijk van stations nauwkeurig te behouden en tegelijk de constructie grondig te verbeteren. Ook zoeken we te midden van deze aanpak naar mogelijkheden om duurzaamheid van deze stations te vergroten, bijvoorbeeld in de keuze van bouwmaterialen of toepassing van zonnepanelen.", vertelt ProRail.

Beeldbepalende architectuur

ProRail beheert en onderhoudt ruim 400 stations in Nederland van de NS en van de regionale vervoerders. 350 stations hebben perronkappen. Een kwart daarvan zijn gebouwd voor de Tweede Wereldoorlog, waarvan een groot deel weer een monumentale status bezit.

ProRail vindt het behoud van dit monumentale erfgoed belangrijk: "Veel van die monumentale gebouwen stammen uit de 19e of begin 20e eeuw en zijn niet meer berekend op het huidige gebruik. Er rijden veel meer treinen en er komen meer reizigers. Ook aan de voorzieningen op en rond het station stellen we tegenwoordig andere eisen aan inrichting, duurzaamheid, verblijven en sociale veiligheid. Daarnaast is het ook belangrijk het monumentale karakter van het stations te behouden, de aanwezige kunstwerken te conserveren en de materialen te hergebruiken."

Speciale aandacht gaat uit naar de vooroorlogse stations, vanwege het materiaalgebruik en het typische vakwerk en de architectonische kwaliteit. De komende jaren zullen er op diverse stations conserverende maatregelen worden uitgevoerd.

Klimaatbestendig

Ook de klimaatverandering draagt bij aan intensieve inspecties en werkzaamheden. "De regenbuien worden intenser. Deze pieken moeten beter worden opgevangen en dat betekent dat er naar ontwerpvoorschriften moet worden gekeken om het water ook in de toekomst goed te kunnen afvoeren.". Ook de windsnelheden zijn heviger dan voorheen en moeten de constructies beter tegen deze zware belastingen kunnen.

Foto: ProRail