Spoorbeheerder ProRail wordt met ingang van 1 januari 2021 een zelfstandig bestuursorgaan (zbo). Dat is de inzet van het wetsvoorstel dat vandaag door minister Stientje van Veldhoven (milieu en wonen) is ingediend bij de Tweede Kamer. De Raad van State (RvS) stelde voor het besluit te heroverwegen en aan te passen.

De Raad van State (Rvs) noemde het belangrijkste bezwaar dat de minister onvoldoende duidelijk maakt wat de meerwaarde van de omvorming van ProRail is. Daardoor is volgens de RvS niet vast te stellen of de omvorming van ProRail afdoende is. Volgens de bezwaren die de Rvs heeft, is het advies om het voorstel niet bij de Tweede kamer in te dienen, en enkel als het is aangepast.

Hervorming is risico

De RvS noemt de plannen risicovol. "De voorgestelde ingreep zal evenwel kosten, inspanningen en risico’s met zich brengen (..) Deze risico’s zijn financieel, juridisch of organisatorisch van aard, en kunnen negatieve gevolgen hebben voor het draagvlak voor het beleid voor de spoorsector”.

De minister geeft aan dat de financiële risico's te overzien zijn, en dat de omvorming tussen 2018 en 2021 in totaal 8 miljoen euro kost.

Zelfstandig bestuursorgaan

De omvorming van bedrijf, welke nu nog onder een B.V. valt, tot zbo moet de aansturing vereenvoudigen. Voor reizigers, vervoerders en goederenvervoer verandert er niets en het personeel van ProRail behoudt de eigen CAO en arbeidsvoorwaarden.

ProRail investeert jaarlijks zo'n 2 miljard euro belastinggeld in beheer, onderhoud en aanleg van het spoor. Bij deze publieke taak hoort publieke verantwoording, iets wat bij een zelfstandig bestuursorgaan beter is geregeld dan bij een BV. Zo krijgt de Tweede Kamer scherper inzicht in de besteding van deze middelen. De omvorming heeft geen financiële consequenties voor reizigers, vervoerders en verladers. Ook gaat de omvorming niet ten koste van de investeringen aan het spoor.

Waarborgen van kwaliteit spoor

ProRail heeft de afgelopen jaren grote stappen gezet en functioneert goed. Dat is een compliment aan alle medewerkers. De omvorming van ProRail ondersteunt de samenwerking die nodig is om de groei en kwaliteit van het spoor te waarborgen. Minister Stientje van Veldhoven: "Goed beheer van onder andere spoor, wissels, bovenleiding en seinen is cruciaal voor de reiziger. Dit is een publieke taak, betaald met belastinggeld. Transparantie en verantwoording zijn dan essentieel. Met de andere manier van samenwerken zijn we beter in staat om de grote mobiliteitsgroei die ons de komende tijd wacht, aan te kunnen. In de nieuwe situatie kunnen we beter samen optrekken en eerder bijsturen, mocht dat nodig zijn."

Noot van redactie: Het artikel is geactualiseerd met de bezwaren van de Raad van State

Foto: Treinenweb