Spoorbeheerder ProRail verbant voorlopig de ballaststenen van drie verschillende steengroeves bij werkzaamheden aan het spoor. De beslissing is genomen tijdens een onderzoek naar kwartsstof in de steensoort.

Onderzoeksbedrijf TNO doet in opdracht van ProRail onderzoek naar de samenstelling van de stenen uit gecertificeerde groeves waar spooraannemers ballast mogen afnemen. Uit het eerste deel van het onderzoek is gebleken dat bij drie steengroeves de schadelijke steensoort gebruikt wordt. Het gaat om groeves uit Taben Roth, Jelsa en Glensanda die al enkele jaren niet meer geleverd hebben.

Onderzoek

Het eerste deel van het TNO-onderzoek wordt in mei van dit jaar afgerond. De uitkomst hiervan toont aan dat alle, door ProRail benutte, groeves voldoen aan de eisen die ProRail aan ballast stelt. Hiermee voldoen de groeves aan de strengste eisen uit de Europese normen en is de hoeveelheid stof uit deze groeves in de geleverde ballast maximaal gereduceerd.

Uit een vervolgonderzoek moet duidelijk worden gemaakt hoeveel respirabel kwartsstof er per steensoort daadwerkelijk in verschillende stadia van verwerking vrijkomt bij werkzaamheden op het Nederlandse spoor. De resultaten daarvan worden in de zomer van dit jaar verwacht zodat ProRail de eisen voor de stenen die aannemers mogen gebruiken moeten bijstellen. Ook moet dan duidelijk worden of de uitgesloten steengroeves weer mogen leveren.

Strikter toezicht

Bij werkzaamheden waarbij mogelijk (respirabel) kwartsstof vrijkomt nemen ProRail en de spooraannemers maatregelen voor het borgen van de persoonlijke veiligheid van spoorwerkers. In april maakte het televisieprogramma Zembla bekend dat spoorwegwerkers al zeker tien jaar lang blootgesteld worden aan de kankerverwekkende kwartsstof. ProRail reageerde hierop dat ze altijd wijzen op het dragen van een stofmasker. Zembla meldde dat deze maatregel niet altijd werd nageleefd. waarop ProRail weer reageerde dat ze het onder de aandacht blijven houden van de spoorwegwerkers.

De Arbowet schrijft voor dat deze maatregelen volgens een ‘arbeidshygiënische strategie’ worden genomen. Als deze strategie wordt nageleefd blijft de blootstelling aan respirabel stof en kwartsstof in alle gevallen onder de wettelijke grenswaarden en lopen spoorwerkers geen gezondheidsrisico’s.

Kwartsstof

Kwartsstof is een stof die schadelijk is en vrijkomt bij het werken met de stenen die in het spoor liggen, ook spoorballast genoemd. De stof is gemakkelijk in te ademen en zou tot diep in de longen kunnen doordringen. Bij langdurige blootstelling is er zelfs kans op lichamelijke aandoeningen waaronder longziektes of longkanker. Veel spoorwegwerkers zouden dagelijks met deze stenen werken. Voor omwonenden langs het spoor is er geen enkel gevaar.