De historische voormalige NS-locomotief 1501 is officieel overgedragen aan het Spoorwegmuseum. De overname vond afgelopen donderdag plaats. De locomotief die een Britse afkomst heeft was al vorig jaar juli al door de Werkgroep 1501 aan het museum uitgeleend omdat deze op dat moment vijftig jaar geleden bij de NS in dienst kwam.

De overname werd donderdag op Facebook gemeld door de Werkgroep 1501. De oude locomotief heeft sinds 2007 niet meer zelfstandig gereden en is toe aan groot technisch onderhoud. De eerste klussen vonden bij vanaf 2016 bij de Werkgroep 1501 plaats, maar hebben nog niet geleid tot een volledige herindienststelling waarbij de locomotief op eigen kracht kan rijden.

Het afgelopen jaar heeft de 1501, nog voordat die in het museum geplaatst werd, nog een opfrisbeurt gehad waarmee de locomotief weer toonbaar werd aan het publiek. Het tractievoertuig is voorzien van een nieuwe lik verf, het oude naamplaatje met de naam 'Diana' -zoals de trein vroeger heette- is weer aangebracht, en het NS-logo is er weer op aangebracht.

In de toekomst zal het museum gaan onderzoeken wat de benodigde werkzaanheden zijn om de oude gediende weer volledig rijvaardig te kunnen maken. Tot deze tijd is Diana in het Spoorwegmuseum te vinden. Via de website kan een bezoek aan het museum gereserveerd worden.

Geschiedenis

De NS was eind jaren ’60 in het kader van Spoorslag ’70 naarstig op zoek naar nieuwe locomotieven. Het oog viel op de zeven betrekkelijk jonge locomotieven type EM2, die van 1954 tot oktober 1968 dienst deden op de Britse Woodhead-route tussen Manchester en Sheffield. Door het wegvallen van het reizigersvervoer waren ze daar niet meer nodig en dus overcompleet. Op 20 augustus 1969 maakte een delegatie van de NS een proefrit met de E27002 en op basis van de resultaten besloot NS de locomotieven over te nemen. De E27002 die later bekend werd als de 1506 vertrok als eerste naar Nederland en op 7 oktober 1969 reed de locomotief een proefrit Utrecht - Arnhem, waarna er nog een diverse proefritten volgden.

Uiteindelijk werden de 1500'en werden hoofdzakelijk ingezet op de route naar Rotterdam (later Den Haag) - Venlo die doorgetrokken werd naar Keulen. De treinen bestonden in het begin uit rijtuigen Plan D, Plan K en Plan N, aangevuld met stalen D's, later vervangen door de nieuwe ICR-rijtuigen. Ook waren de locomotieven onder meer te zien voor enkele D-treinen die vanuit Hoek van Holland reden. Op deze manier kwamen ze ook in Utrecht en via het rijden van goederentreinen naar Roermond of Susteren ook in Maastricht voor het onderhoud.

Op 30 juni 1986 viel het doek voor de uit Engeland afkomstige locomotieven. Er werd onder grote belangstelling een aantal afscheidsritten gereden.

Bewaard gebleven locomotieven

Er zijn drie 1500-en bewaard gebleven, waarvan twee in Engeland. De 1502 staat bij de EM2 Locomotive Society in het Midland Railway Centre Butterley in Derbyshire en staat in de zwarte livrei te pronken. De 1505 staat in NS kleurstelling in het Greater Manchester Museum of Science and Industry, gevestigd in het oudste spoorwegstation van Manchester.

De 1501 is in Nederland bewaard gebleven dankzij het initiatief van een groep Rotterdamse en Haagse machinisten die de "Werkgroep Loc 1501" oprichtten om de loc te kunnen bewaren en te gebruiken voor speciale ritten. Aanvankelijk werd de locomotief ook aangeboden aan het Spoorwegmuseum, maar deze weigerde toen het aanbod om de locomotiefserie te klein was om herkenbaar te zijn voor het publiek. Ook de Engelse afkomst en een gebrek aan ruimte speelde een rol.

Op 6 december 1986 werd de 1501 officieel door de Werkgroep 1501 overgenomen van de NS en gestald bij de lijnwerkplaats Feyenoord. In 1991 heeft de 1501 in de hoofdwerkplaats een grote revisie gekregen waarna ze weer dienstvaardig was waarna ze tot 2007 regelmatig werd ingezet voor bijzondere gezelschapsritjes.