Het Noorse spoorwegbedrijf GrenlandRail heeft onlangs een aankoop gedaan voor twee 6400-locomotieven. Maar het is niet de eerste keer dat deze serie locomotieven in Noorwegen is geweest. De overbrenging naar Noorwegen vond op vrijdag 2 december plaats in een bijzonder transport.

Aller eerst even een korte terugblik op de momenten toen de 6400 in grote gate buiten dienst werd gesteld vanaf 2009. Dit had te maken met de terugloop in het goederenvervoer als gevolg van de economische crisis, het afstoten van kleinschalig vervoer, en de instroom van elektrische locomotieven uit de serie 189. Een groot deel van de locomotieven doet enkel alleen nog dienst in het havengebied van Rotterdam, en een ander deel staat terzijde in afwachting van eventuele verkoop.

Dat de verkoop geleidelijk plaatsvindt blijkt uit de overname de twee locs 6456 en 6457 in 2010 aan Eurotunnel die de bekende Kanaaltunnel tussen Frankrijk en Engeland exploiteert. Zij zochten nieuwe locomotieven om de sterk lijkende Class 0001 aan te vullen. Deze treinen worden onder andere ingezet voor evacuatie in de tunnel, als er een Eurostar-treinstel tot stilstand zou komen.

Enkele locs die eerst terzijde stonden, hebben binnen het Nederlandse een herintrede gemaakt als wegsleeplocomotief. Daartoe hebben zij een Scharfenbergkoppeling gekregen en staan ze op strategische plekken in het land opgesteld om gestrande treinen zo snel mogelijk weg te kunnen slepen. In de wintertijden die gepaard gaan met strenge vorst zullen ze stand-by staan om direct weg te kunnen rijden zodra het nodig is.

Twee locomotieven (6406 en de 6409) zijn door vervoersbedrijf LTE gehuurd en werden bij onderhoudsbedrijf Shunter op de Rotterdamse Waalhaven gereviseerd en in de huisstijl van LTE gespoten. Twee andere locomotieven (6448 en 6446) zijn eveneens door Shunter onder handen genomen voor de verkoop aan het Noorse GrenlandRail.

Overbrenging

De 6446 en 6448 zijn verkocht aan het Noorse GrenlandRail, en verlieten op vrijdag 2 december ons land, in de richting van Duitse grensplaats Bad Bentheim. Omdat de werkplaats van NedTrain in Haarlem ook een Noorse Intercity-treinstel (NSB BM73 006) van het type BM73 heeft gemoderniseerd, reed dit treinstel ook mee in een bonte tocht over het spoor. De sleep treinen stond onder leiding van de elektrische locomotief 1621 van CapTrain die voorheen bij de NS in dienst was geweest.

Om 9.26 is het gehele geheel 91230 vanuit de Kijfhoek op tijd gearriveerd in Haarlem, waarna deze bij het Haarlemse NedTrain de NSB BM73 006 aan kon haken om vervolgens door te rijden naar de grensplaats in Bad Bentheim.

 
Foto's: Jake Langerak

Geschiedenis in Noorwegen

Zoals we al eerder meldden is het niet de eerste keer dat er 6400-locmotieven in Noorwegen hebben gewerkt.  De Noorse spoorwegen (NSB) waren begin jaren '90 al op zoek naar een nieuwe diesellocomotief omdat de oude NoHabs na 30 jaar aan het einde van hun levenduur zouden raken. Van de NS werden een aantal locomotieven serie 6400 gehuurd. De 6443 was de eerste en verbleef in augustus en september 1990 ter kennismaking in Noorwegen zodat zij kennis konden maken met de modernere locomotief.

Nadat de Noren positief waren over de inzet van de 6443 besloten ze om vanaf juli 1993 gingen elf stuks van de NS te huren, voor de inzet op de Noorse goederensporen.

Ernstige treinbotsing
Op 3 oktober 1993 vond bij Nordstrand, vlakbij Olso, een ernstig ongeluk plaats met de 6454. De locomotief bleek tijdens een beklimming van een steile hellingen niet meer op besturingssignale te reageren. Hierdoor passeerde het gevaarte met 100 kilometer per uur een rood sein en botste het op het station van Nordstrand op een gereedstaande reizigerstrein. Bij het ongeluk waren toen vijf doden en 12 zwaargewonden te betreuren.

De Noorse spoorwegen keken direct naar de NS, terwijl op dat moment ook bekend werd gemaakt dat de 6400-locomotieven ook bij hen al grote technische problemen hadden gekend. Ook de Noorse justitie starte een onderzoek of de NS aansprakelijk kon worden gesteld, waarop de Noorse Spoorwegen direct de treinen aan de kant zetten.

Uit nader onderzoek bleek niet dat de falende techniek de oorzaak was van de botsing, maar een technsch euvel die tijdens onderhoud was ontstaan. In de werkplaats in de buurt van Oslo werd tijdens onderhoud tijdelijk de remcilinders dichtgedraaid, waarna ze vergeten werden open te worden gezet.

Op 4 maart 1994 kwam de locomotief weer aan in Amersfoort en werd deze op 7 maart naar Tilburg gestuurd voor herstel. Als vervanger werd op op 8 januari 1994 de 6437 naar Noorwegen gestuurd. Ook deze locomotief liep in hetzelfde jaar schade op als gevolg van een zijdelinkse aanrijding met een aantal goederenwagens. Hierop werd in december de 6409 als vervanger gestuurd. Deze locomotief kreeg uiteindelijk een sticker van een eland op de huif waarmee deze tot 2000 heeft gereden.

Het huurcontract liep tot in 1995, maar werd verlengd tot de zomerdienst van 1996. In de periode van oktober tot begin december 1996 kwamen alle locomotieven weer terug uit Noorwegen. In de werkplaatsen van Tilburg en Rotterdam Feijenoord werden de locomotieven nagekeken en werden ze weer in de binnenlandse cargo-dienst ingezet.

Foto's

Met dank aan een aantal personen staan er hieronder een aantal foto's van de inzet van de 6400'-locs in Noorwegen.

Foto: Hans Scherpenhuizen

Foto: Karl Grönlund

Foto's: Lolke Bijlsma